Porządek jako podstawa organizacji

Porządek jako sposób organizacji pracy to coś więcej niż tylko samo otoczenie, gdzie wszystko jest na swoim miejscu.

Na stanowisku pracy, które dobrze znamy i wiemy gdzie znajdują się poszczególne narzędzia łatwo jest wykonywać czynności różnego rodzaju; kiedy jednak pracujemy w nowym i nieznanym środowisku, nawet jeżeli jest ono czyste i uporządkowane, na wykonanie tych samych czynności potrzeba więcej czasu. Bierze się to stąd, że w dobrze znanym środowisku lepiej oszacować i zaplanować pracę jaką mamy do wykonania, a tym samym lepiej się na niej skupić, co pozwala nam na wyznaczenie w myślach jej poszczególnych etapów. A więc nie chodzi jedynie o to, że łatwiej  nam będzie znaleźć potrzebne narzędzie w oznaczonej szufladzie niż w leżącym na stole stosie. Tak naprawdę porządek to sprawa jasnego umysłu, który pozwala na odpowiednie zorganizowanie  pracy, a co za tym idzie zwiększenie poziomu bezpieczeństwa.

Przypomina to sytuację kiedy siadamy za biurkiem by napisać coś ważnego: jeżeli znajdujemy się w spokojnym pokoju, mając pod ręką wszystko co jest potrzebne, po krótkim czasie nasz umysł osiąga najwyższy poziom koncentracji i rozpoczyna proces prowadzący do odseparowania się od wszystkiego co nie ma związku z konkretnym działaniem; ów proces określa się mianem „uskrzydlenia”. W takim stanie osiągamy maksymalną wydajność, jednocześnie minimalizując czas wykonania danej czynności i margines błędu.

Niemniej jednak, jeżeli będziemy chcieli wykonać to samo zadanie w pełnym zgiełku otoczeniu, gdzie coś wciąż nas rozprasza  – szukanie przyborów, telefon, poszukiwanie dokumentów w odległych miejscach, wynik naszych działań będzie gorszy niż w przedstawionej powyżej sytuacji.

Przenieśmy teraz te dwa przykłady na pole prac renowacyjnych wymagające dokładności i uwagi –  umiejętność koncentracji może stanowić o różnicy między dobrze wykonaną pracą a kontuzją. Żeby ograniczyć do minimum czynniki prowadzące do utraty skupienia należy przestrzegać poniższych zaleceń.

[bullet_list icon=”play” indent=”10px” style=””]

• Środowisko pracy ma być uporządkowane. Mówiąc konkretnie, pracownik musi być w stanie uzyskać dostęp do każdego potrzebnego narzędzia bez utraty czasu; to odnosi się do uporządkowania myślenia, nie do uporządkowania samych narzędzi.
• Pracownia musi być zaprojektowana w taki sposób, by nie było w niej niepotrzebnych przeszkód lub ciasnych miejsc. Wyznaczone w niej ścieżki muszą umożliwiać płynność ruchu i być wolne od ścinek, śmieci itp., należy także unikać umieszczania kabli na podłodze, bowiem mogą one spowodować potknięcie. Ogólnie rzecz biorąc, poruszanie się po nierównej powierzchni bardzo męczy i powoduje zbędne rozproszenie uwagi. W miejscach pracy, gdzie wiele czasu spędza się na przykład przy stole warsztatowym warto umieścić pod niewielkim kątem drewnianą płytę – odciąży to kręgosłup.
• Praca w wygodnej pozycji. Poświęcenie kilku minut może wystarczyć do przygotowania danej fazy pracy tak, by łatwiej było ją wykonać i szybciej, na przykład umieszczenie danego przedmiotu na odpowiedniej dla nas wysokości.
• Należy zaplanować etapy pracy przed jej rozpoczęciem. Niesie to ze sobą dwojakie korzyści: po pierwsze umożliwia przeanalizowanie wszystkich zadań do wykonania krok po kroku; po drugie pozwala to na umieszczenie wszystkich potrzebnych narzędzi na podorędziu. Łatwy dostęp do tego, co niezbędne jest bardzo ważny, bowiem w znacznym stopniu pozwala zaoszczędzić czas i w maksymalnym stopniu skupić uwagę.
• Warto zminimalizować zewnętrzne czynniki rozpraszające uwagę. Jest to szczególnie ważne podczas faz pracy, gdzie obecne jest ryzyko wypadku, np. podczas pracy przy pile tarczowej (w takim wypadku konieczne jest skupienie się wyłącznie na tym). W myśl tej zasady nie należy przeszkadzać nikomu, kto wykonuje takie czynności.
• Narzędzia muszą dobrze działać: obuch młotka ma być solidny i gładki, dłuta ostre a narzędzia elektryczne kompletne. Zasada głosi, że jeśli chodzi o narzędzia wydając więcej wydajemy mniej; ich jakość zwraca z nawiązką poniesione koszty, a także zapewnia większą łatwość w użyciu tym samym zwiększając bezpieczeństwo pracy.
• Oświetlenie jest kluczowe. Światło musi docierać wszędzie tam, gdzie jest potrzebne w odpowiednim natężeniu. Najlepsze jest światło dzienne: w miejscu pracy rozmiar okien powinien wynosić co najmniej jedną ósmą powierzchni podłogi. Należy unikać światła halogenowego, bowiem jest ono szkodliwe.

[/bullet_list]

Bez wątpienia największe niebezpieczeństwa to te, których nie dostrzegamy. Poniżej przedstawiono czynniki prowadzące do niebezpieczeństw jakich się nie zauważa, lub co najmniej lekceważy.

[bullet_list icon=”play” indent=”10px” style=””]

• NIEZNAJOMOŚĆ możliwej dynamiki elementów maszyn w ruchu. Ignorowanie możliwości nagłego wypadnięcia ze swojego miejsca poruszających się części, lub nagłego wyrzucenia obrabianych elementów może mieć poważne konsekwencje. Piła tarczowa bez osłony może podczas działania cisnąć z dużą siłą ścinki lub duże kawałki drewna w kierunku operatora. Nagłe pęknięcie piły taśmowej może spowodować jej wypadnięcie z koła zamachowego, co w przypadku braku osłon (osłony plastikowe należy traktować tak, jakby ich nie było) może mieć tragiczne konsekwencje; sęk może spowodować odrzut deski obrabianej na elektrycznej strugarce, a jeżeli stanie się to podczas gdy operator będzie miał dłonie nad ostrzem, dozna on poważnej kontuzji. Obrabiane części zawsze należy odpowiednio umieścić w urządzeniu, muszą też mieć właściwy rozmiar, żeby nie zwiększyć ryzyka (tak jak na przykład heblowanie zbyt krótkiej deski), jeśli odległość między dłońmi a ostrzem jest niebezpiecznie mała, należy przesuwać daną część przy użyciu dodatkowego wyposażenia ochronnego (zazwyczaj jest sprzedawane w pakiecie z maszynami, jednak ręcznie zrobiony drążek z zakończeniem w kształcie litery V wystarczy): odległość nigdy nie jest zbyt duża, ogólna zasada jest jednak taka, żeby trzymać dłonie przynajmniej 20 cm od ostrzy pił taśmowych i 40 cm w przypadku pił tarczowych i elektrycznych strugarek.
• PEWNOŚĆ SIEBIE w pracy z maszynami i materiałami niebezpiecznymi. Ten temat łączy się z poprzednim. Maszyny mogą generować nieoczekiwane zdarzenia, nawet jeśli pracujemy na nich przez lata i jesteśmy pewni, że znamy ich wszystkie sekrety. Poziom zachowania środków bezpieczeństwa jest odwrotnie proporcjonalny do przyzwyczajenia do danego rodzaju działania: im lepsza znajomość czynności, płynąca z wielokrotnego jej wykonania,  tym mniejsza dbałość o środki bezpieczeństwa. Na przykład podczas frezowania, raczej niecodziennej czynności, poświęca się wiele uwagi kwestii bezpieczeństwa i ochrony, natomiast ktoś kto pracuje stale z piłą prawdopodobnie nie będzie zwracał większej uwagi na odległość od ostrza, ponieważ jest to czynność, jaką wykonywał setki razy. Może się to wydawać oczywiste, jednak należy podkreślić, że tu właśnie leży bardzo częsta przyczyna wypadków.
• ZMĘCZENIE. Jest to temat pozornie oczywisty, jednak wymaga pewnego wyjaśnienia; chodzi tu głównie o świadomość zmęczenia. Terminy mogą czasem narzuć szaleńczy rytm pracy. Adrenalina (podobnie jak kofeina i siła woli) pozwala organizmowi na działanie w takim rytmie przez jakiś czas, mogą jednak wystąpić nagłe spadki energii, których efektem jest rozproszenie uwagi, niekoniecznie świadome. Dlatego ważne jest by zachować czujność i zrobić sobie należytą przerwę, gdy pojawią się pierwsze oznaki zmęczenia.
• ROZPROSZENIE UWAGI. Jak wspomniano wcześniej, bardzo ważne jest skoncentrowanie uwagi na wykonywanej czynności. Jeżeli nie jesteśmy w stanie dostatecznie się skupić, lepiej odłożyć daną rzecz na bardziej dogodny czas.
• POŚPIECH. Jest to kolejny czynnik zwiększający ryzyko wypadku. W pracach renowacyjnych, motywowanych w dużej mierze pasją,  nigdy nie powinno się działać w pośpiechu, praca ukończona dzień wcześniej nie wynagrodzi kontuzji.

[/bullet_list]