Zetknięcie się sztuki i przemysłu
Bogata i długa tradycja rękodzielnictwa umożliwiła spotkanie sztuki i przemysłu. Nastąpiło to także we Włoszech wraz z początkiem industrializacji w drugiej połowie dziewiętnastego wieku. Związek ten miał dać nowe życie zakorzenionym w tradycji rzemiosłom. Cieszyły się one wciąż dużą popularnością, a ich wytwory posiadały dużą artystyczną wartość. Dotyczyło to wielu dziedzin:
[bullet_list icon=”play” indent=”10px” style=””]
- wytwarzania szkła i kryształu na Murano
- mebli w Mediolanie
- wyrobów hebanowych w Bolonii, Pizie czy Sienie
- sztuki robienia biżuterii w Rzymie i Neapolu
- alabastrowych wyrobów z Volterry
- koralowych z Neapolu
- mozaik z Wenecji, Rzymu czy Florencji
[/bullet_list]
Rzemiosło artystyczne trwa niemal nieprzerwanie aż do dziś, przezwyciężając obojętność lub wrogość głównych kulturowych nurtów dwudziestego wieku. Dobrym przykładem jest tu historia mało znanych włoskich muzeów rzemiosła artystycznego, powstałych w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych dziewiętnastego wieku.
Muzea te zrodziła idea pochodząca z Anglii. Powstało tam South Kensington Museum, którego korzenie sięgają wspomnianej wcześniej Wielkiej Wystawy z roku 1851r. Celem tej instytucji było promowanie sztuki użytkowej, rozwijającej wzornictwo przemysłowe tak, aby można nadać przedmiotom wytwarzanym fabrycznie artystyczną wartość. Działo się to podczas narodzin wzornictwa – dzisiejszego „designu”, dziedziny łączącej rękodzieło, sztukę i przemysł w możliwie najbardziej efektywny sposób. Wiele dekad później „design” odnalazł we Włoszech swoją ziemię obiecaną.
Rękodzieło porzuciło wytwarzanie niszowych luksusowych przedmiotów, dzięki czemu odnalazło się na nowo w rzeczywistości określonej przez proces industrializacji. Powstające w tym okresie muzea rzemiosł artystycznych miały rozwinąć gust społeczeństwa i skłonić wytwórców do produkcji przedmiotów funkcjonalnych i ładnych zarazem. Największą inicjatywą tego typu we Włoszech było założenie muzeum przemysłu artystycznego – MAI (Museo Artistico Industriale), które po burzliwych wydarzeniach zostało zamknięte w roku 1952. Ale jest wiele innych przykładów tego typu inicjatyw promujących spotkanie rękodzieła i przemysłu: Muzeum Szkła na Murano – „Museo Vetrario” (1861) czy też Muzeum Przemysłu w Turynie – „Il Regio Museo Industriale Italiano” (1862).
Główną cechą tych instytucji, podważającą koncepcję muzeum jako archiwalnego składu przedmiotów z zapomnianych epok, było nastawienie na działalność edukacyjną, a nie na zachowanie zbiorów. Ich zadaniem było szkolenie wykwalifikowanych pracowników w dziedzinie sztuki użytkowej – nowego pokolenia rzemieślników.
Twórcy tych nowoczesnych muzeów podjęli próbę wprowadzenie na europejski rynek włoskich wytwórców, których produkty cechowały się wysoką wartością estetyczną, łącząc zarazem rzemiosło i przemysł. Często takie przedsięwzięcia było zbyt śmiałe jak na tamte czasy i nie uzyskiwały wsparcia elit politycznych ani nowo powstałej burżuazji.
Przedyskutujcie następujące kwestie w grupie warsztatowej:
[bullet_list icon=”play” indent=”10px” style=””]
- Dzięki czemu rzemiosło artystyczne zyskało na nowo popularność stając się cennym zasobem dla przemysłu?
- Jakie cele stawiali sobie twórcy instytucji takich jak South Kensington Museum?
[/bullet_list]
