Zakładanie firmy
Zanim zdecydujesz się na założenie firmy, musisz przejść przez wszystkie opisane wcześniej etapy, w skrócie powinieneś: jasno sobie uświadomić, że własna działalność będzie się zasadniczo różnić od zatrudnienia; upewnić się, że posiadasz wystarczająco duże doświadczenie w dziedzinie, którą będzie zajmować się twoja firma i że na rynku jest popyt na twoje usługi. Teraz pokrótce zarysujemy procedurę rozpoczynania działalności gospodarczej. Poszczególne kroki różnią się zależnie od regulacji prawnych w poszczególnych krajach europejskich, dlatego też przedstawiamy tu jedynie pewien zarys, który będzie trzeba odnieść do wymogów prawnych w danym kraju. Jednakże w wielu istotnych punktach podstawowe zasady są bardzo zbliżone i na nich się tu skoncentrujemy.
Po pierwsze należy wybrać odpowiedni rodzaj działalności. Większość firm rzemieślniczych to osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, rzadziej, spółki cywilne lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Rzemieślnicy zazwyczaj wybierają jedną z dwóch pierwszych możliwości, ponieważ jest to najłatwiejszy sposób założenia i prowadzenia firmy. Jeśli jesteś osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą oznacza to, że jesteś samodzielnym właścicielem przedsiębiorstwa, możesz pracować sam lub zatrudniać innych decydując sam o wszytkim. W spółce cywilnej jesteś jednym ze współwłaścicieli, którzy wszyscy solidarnie ponoszą odpowiedzialność za prowadzoną działalność – partnerstwo jest tu kluczową sprawą (stąd nazwa angielska tej formy działalności „partnership”). Rzetelni wspólnicy są wielkim atutem w prowadzeniu działalności w tej formie, gdyż kluczową kwestią jest tu odpowiedzialność – wspólna odpowiedzialność – zatem musisz być pewny, zakładając spółkę, że możesz polegać na swoich wspólnikach.
Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą
Jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą będziesz miał status osoby samozatrudnionej, która ponosi pełną odpowiedzialność za powodzenie lub porażkę firmy oraz jej zobowiązania.
– Możesz wybrać odpowiednią nazwę dla własnej firmy, projektując jej „markę”, szyld, pod którymi będziesz oferował swoje usługi: jednakże twoje nazwisko musi widnieć we wszelkiej oficjalnej dokumentacji, np. fakturach, umowach. Firma to ty, konkretna fizyczna osoba.
– Działalność należy zarejestrować w odpowiednim urzędzie, w większości krajów europejskich ta procedura jest bardzo prosta, czasem można ją nawet przejść online. W Polsce można to zrobić dzięki systemowi CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej).
– Należy również zarejestrować się jako płatnik podatków i uzyskać odpowiedni numer (w Polsce jest to NIP – Numer Identyfikacji Podatkowej); znowu, procedury różnią się w poszczególnych krajach, dlatego też konieczne jest zapoznanie się z przepisami, część z nich upraszcza cały proces i pozwala załatwić wszystko „przy jednym okienku”.
– Twoim obowiązkiem będzie także prowadzenie ewidencji przychodów i rozchodów, a co za tym idzie, ty lub księgowy twojej firmy będzie musiał samodzielnie obliczyć wartość należnego podatku.
– W oparciu o powyższe rozliczenia będziesz zobowiązany do składania deklaracji podatkowych oraz płacenia podatku dochodowego oraz składek na ubezpieczenia społeczne zgodnie z krajowymi wymogami.
– Dotyczy to także podatku VAT po przekroczeniu progu, który zobowiązuje do składania odnośnych deklaracji i opłacania podatku.
– Warto jeszcze raz podkreślić: ponosisz pełną odpowiedzialność za zobowiązania prawne i finansowe twojej firmy.
Spółka cywilna
W spółce cywilnej każdy z udziałowców angażuje się w prowadzenie firmy i solidarnie odpowiada za jej zobowiązania.
– Firmie można dać nazwę nie naruszającą praw osób trzecich, a więc np. nie może ona mieć takiej samej nazwy jak inna zarejestrowana firma w tym samym rejestrze lub nazwy zastrzeżonej; także i w tym wypadku nazwiska wszystkich wspólników muszą figurować na oficjalnych dokumentach spółki.
– Będziecie musieli zarejestrować spółkę i wszystkich jej wspólników w odpowiednim urzędzie: procedura jest zbliżona do tej, przez jaką przechodzi osoba fizyczna prowadząca samodzielną działalność gospodarczą, jednak zazwyczaj desygnuje się jednego wspólnika do zarejestrowania całej spółki.
– Każdy ze wspólników będzie musiał zarejestrować się jako płatnik podatków i uzyskać odpowiedni numer identyfikacji podatkowej (w Polsce jest to NIP); zazwyczaj można to zrobić przez zarejestrowanie spółki przez jedną osobę wybraną na przedstawiciela.
– Będziecie zobowiązani do prowadzenia ewidencji przychodów i rozchodów, a co za tym idzie, jeden ze wspólników lub księgowy waszej firmy będzie musiał samodzielnie obliczać wartość należnego podatku.
– Będziecie musieli składać deklaracje podatkowe indywidualnie jako osoby fizyczne oraz jako spółka (regulacje prawne różnią się tu pomiędzy krajami członkowskimi Unii Europejskiej); wybrany przedstawiciel spółki poda każdemu ze wspólników ich udział w dochodach i stratach, potrzebny do obliczenia podatku.
– Będziecie zobowiązani do płacenie podatku dochodowego oraz składek na ubezpieczenia społeczne, zgodnie z wymogami danego kraju.
– Wasza spółka będzie musiała zarejestrować się jako płatnik podatku VAT, jeśli przekroczy kwotę przychodu określoną w stosownych przepisach. W tym wypadku będzie konieczne obliczanie i odprowadzanie tego podatku; jest to zobowiązanie spółki, a nie poszczególnych jej członków.
– I co najważniejsze, działania i decyzje innych wspólników mogą się odbić bezpośrednio na tobie. Na przykład, jeśli zeznanie podatkowe spółki zostało złożone z naruszeniem obowiązującego terminu, wszyscy udziałowcy mogą zostać ukarani, nie tylko ten, który jest odpowiedzialny za obliczanie podatku i deklaracje podatkowe. Podobnie dzieje się w przypadku pozwania spółki przez klienta lub kontrahenta – do odpowiedzialności mogą zostać pociągnięci wszyscy wspólnicy, nie tylko ci bezpośrednio winni danemu zdarzeniu.
